Wie weleens fietst, kent ze allang: fietsknooppunten. Maar ook als ervaren wandelaar ben je ze vast al tegengekomen. Want in navolging van de fietsknooppunten, komen er ook steeds meer wandelknooppunten. Bijna elke provincie heeft zijn eigen wandelnetwerk. Wandelknooppunten zijn handig voor een spontane wandeling of wanneer je zelf je route wilt uitstippelen. Ook voor ruiters is dit systeem van knooppunten in ontwikkeling.
Met zo’n wandel-systeem is het dus gemakkelijk om spontaan een mooie wandeling te maken. Je hoeft alleen maar op het informatiepaneel te kijken welke knooppunten je wilt volgen en dit noteren. Maar je kunt je route ook voorbereiden. Om een knooppunt-route te plannen ga je eerst naar een website en stel je een route samen. Vaak is het mogelijk deze te printen of te downloaden en via een app te volgen. Via een app weet je altijd waar je wandelt en kun je ook altijd weer je route vinden als je plotseling beslist om even van je route af te wijken.
Op de website van ‘Wandelen in Apeldoorn’ is een artikel over wandelknooppunten te lezen.
Voldoende bewegen is belangrijk om hart- en vaatziekten te voorkomen. Maar hoe krijg je dit voor elkaar? Je hoort vaak dat je 10.000 stappen per dag moet zetten. Maar dat is niet voor iedereen haalbaar. Vooral als je een zittend beroep hebt, kan het demotiverend werken. 8.000 stappen per dag is een goede richtlijn.
Op de website van de Hartstichting geeft bewegingswetenschapper Thea Kooiman uitleg over deze vraag. Thea Kooiman promoveerde onlangs aan de Hanzehogeschool en Rijksuniversiteit Groningen. Zij deed onderzoek naar de betrouwbaarheid van zelfmeet-technologie, zoals stappentellers.
Op zaterdag 3 september 2022 is er door een deel van de wandelgroep een wandeling gemaakt in Ugchelen. Het vertrek was om 9.00 uur vanaf Het Kristal en de wandeling startte om 9.30 uur vanaf parkeerterrein ’t Leesten. De wandeling ging eerst over een deel van de heide en het Ugchelse Bos, beide van Staatsbosbeheer. Daarna via het landgoed Bruggelen en langs het Salamandergat van Het Gelders Landschap. Na de koffie/thee-stop werd de wandeling voortgezet langs de Koppelsprengen. Daarna weer terug over Het Leesten naar ons eindpunt, weer op de parkeerplaats. Rond 12.20 uur waren we weer terug bij Het Kristal.
Alle elf deelnemers hebben weer een prachtige ochtend in de natuur meegemaakt, waarbij de wandelaar iets meer te weten kwam van alles wat we onderweg hebben gezien. Ook dit keer was er weer een infoblad beschikbaar.
We bedanken de positieve instelling van de wandelaars en natuurlijk onze chauffeurs die ons belangeloos hebben gereden naar Het Leesten en natuurlijk onze vrijwilliger van de koffie en thee onderweg. Allemaal kunnen we terugkijken op weer een geslaagde activiteit.
De volgende en laatste van dit jaar staat gepland op zaterdag 22 oktober. De route wordt dan uitgezet vanaf kasteel Nijenbeek en gaat over de Voorster Klei. Weer met vertrek om 9.00 uur vanaf Het Kristal.
Op het beveiligde gedeelte van onze website staat voor de deelnemers van de wandelgroep een fotovideo van de wandeling.
Lekker weer met tropische temperaturen is voor veel mensen genieten. Maar te veel hitte is niet goed voor de gezondheid en kan zelfs gevaarlijk zijn. Dit geldt vooral voor kwetsbare groepen zoals ouderen bij de wandelgroep. Neem maatregelen om overlast door hitte te beperken voor uzelf en mensen in uw omgeving.
Wil je wandelen met warm weer, dan kun je dat gerust doen, mits je een aantal voorzorgsmaatregelen in acht neemt en goed naar je lichaam blijft luisteren. Wandelen met extreme hitte is een ander verhaal. Probeer dat, als het kan, te vermijden. Het dient nergens toe. Blijf lekker thuis. Twijfel je om wel of niet te gaan, houd dan ook rekening met je gesteldheid. Sportieve, getrainde mensen hebben minder last van de warmte dan bijvoorbeeld mensen op oudere leeftijd. Extra risico lopen ook mensen die eerder problemen met hitte hebben gehad en wandelaars met overgewicht.
Mensen hebben een constante lichaamstemperatuur van zo rond de 37 graden celsius. Het lichaam zal er alles aan doen om die temperatuur ook te behouden; dan werkt alles optimaal. Het wordt gevaarlijk als de lichaamstempratuur stijgt boven de 42 graden.
Is het buiten warm en je gaat zelf ook nog eens warmte produceren door te gaan wandelen, dan zal het lichaam warmte moeten afvoeren om de gewenste 37 graden te blijven behouden. Het lichaam geeft de warmte af aan de omgeving. Dat is nu lastiger omdat de omgevingstemperatuur ook hoog is.
Eerst verwijden de bloedvaten in de huid zich, zodat de warmte gemakkelijker afgegeven wordt. Je kunt dat zien aan de rode kop die we krijgen. Het hart gaat harder werken om het bloed rond te pompen en de bloeddruk op peil te houden. Het lichaam maakt ook gebruik van de verdamping van zweet, waarmee warmte aan het lichaam wordt onttrokken. Het helpt als er een windje staat en als de luchtvochtigheid laag is.
Je zal je wandeltempo moeten aanpassen aan de temperatuur. Als je denkt in je normale tempo te kunnen lopen, dan kom je na een tijdje gegarandeerd de vrouw of man met de hamer tegen. Als je langzamer loopt produceert het lichaam minder warmte, waardoor het minder warmte hoeft af te voeren en je het wandelen langer volhoudt. Ook het houden van regelmatige pauzes in de schaduw zorgt dat je langer kan wandelen op hete dagen.
Wij geven je hieronder een aantal tips
Zorg dat je tijdens het wandelen goed luistert naar je lichaam en op tijd stopt als je last krijgt van de hitte. Enkele signalen zijn hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, spierkrampen, overgeven, rillerigheid en verwardheid. Deze signalen duiden op een tekort aan vocht, een zonnesteek of oververhitting. Neem deze signalen serieus en stop meteen met wandelen en indien dit niet mogelijk is houdt een langere pauze en breng je vochtniveau en zoutgehalte terug op peil.
Zorg dat je voldoende drinkt. Het is handig om al voordat je vertrekt een paar flinke glazen water gedronken te hebben. Drink niet pas als je dorst hebt, maar verlicht jezelf om bijvoorbeeld elk kwartier een paar slokken te nemen. Een goede graadmeter of je voldoende drinkt is de kleur van je urine. Die moet licht van kleur blijven.
Drink bij voorkeur water, thee of een sportdrank. Een sportdrank vult ook je zoutbehoefte en caloriebehoefte aan. Drink géén alcohol.
Eet niet te veel. Eet regelmatig, kleine hoeveelheden, licht verteerbaar voedsel. Het verteren van voedsel produceert warmte. Neem dus geen uitgebreide maaltijden met zware kost.
Heb je wat extra energie nodig denk dan aan een sportdrankje of druivensuiker ingenomen met water. Om je zoutbehoefte wat aan te vullen is een isotone sportdrank prima. Maar een handje chips, beker bouillon of wat zoute drop doet het ook goed. Zouttabletten worden afgeraden.
Indien mogelijk, zorg dan dat je begin van de ochtend of in de avond gaat wandelen i.p.v. op het heetste moment van de dag. Is er schaduw, zorg dan dat je in de schaduw loopt. Je krijgt dat bruine kleurtje ook wel als je maar 10 % van de momenten in de volle zon loopt.
Kom je langs een beekje met schoon water of een openbare kraan, zorg dan dat je je even besprenkelt met koud water. Lopen met een natte pet of natte doek in je nek zorgt voor een nog langere verkoeling tijdens het lopen. Maak van iedere mogelijkheid ter verkoeling gebruik, ook als de hitte nog geen vat op je heeft gekregen.
Zorg dat je je hoofd bedekt als je in de zon loopt. Draag bij voorkeur een hoed met een rand, zodat ook je nek beschermd wordt. Je kunt er ook voor kiezen om een pet of een speciale zomer-Buff met UV-bescherming te dragen. Smeer je nek en gezicht natuurlijk ook regelmatig in met zonnebrand, ga er niet vanuit dat je hoofddeksel voldoende beschermt.
De risico’s van wandelen met warm weer
Er zijn verschillende risico’s die je loopt bij wandelen met warm weer. Denk aan flauwvallen, uitdroging, een zonnesteek en een hitteberoerte.
Flauwvallen Flauwvallen gebeurt over het algemeen niet tijdens het wandelen maar daarna, als je stil gaat staan om te rusten of omdat je aan het einde van je wandeling bent gekomen. Dat werkt zo: Tijdens het wandelen helpt de wandelbeweging je hart mee om het bloed vanuit je benen terug te brengen naar boven. Dat heet de spierpomp. Ga je stil staan, dan valt die pompbeweging weg en kan het gebeuren dat je hart en hoofd te weinig bloed en dus zuurstof krijgen. Je valt flauw. Als je flauw valt is de beste remedie om te blijven liggen met de benen omhoog. Neem iets te drinken. Bij voorkeur een sportdrank met koolhydraten en zouten, die snel opgenomen worden. Het is verder allemaal niet ernstig. Sluit wel uit dat er niet iets anders aan de hand is.
Uitdroging Door het zweten in warme omstandigheden raak je meer vocht kwijt dan je soms denkt. Zeker als je in een verkoelend windje loopt, lijkt het zweten allemaal wel mee te vallen. Daardoor kun je onvoldoende drinken en een tekort aan vocht krijgen en bestaat er een kans op uitdroging. Kenmerken van beginnende uitdroging kunnen zijn: hoofdpijn, vermoeidheid, hoge bloeddruk en een verminderd prestatievermogen. De remedie? Ga drinken.
Zonnesteek Als het lichaam te veel vocht verliest, gaat de lichaamstemperatuur stijgen en krijgt het de warmte niet meer uitgezweet. Symptomen zijn: dorst, hoofdpijn, rillerigheid, moe, duizeligheid, misselijkheid en braken, koorts, stijve nek en bleekheid. Voel je dat het mis gaat en je een zonnesteek dreigt op te lopen, ga dan uit de zon. Zoek een koele plaats en vul het tekort aan vocht aan. Laat de lichaamstemperatuur dalen met natte koude doeken.
Oververhitting/hitteberoerte Als niet adequaat wordt ingegrepen bij een zonnesteek kan deze overgaan in een hitteberoerte. Als het lichaam niet meer in staat is om de warmte goed af te voeren en de lichaamstemperatuur oploopt tot boven de 42 graden, gaat het kiezen om de vitale organen zo lang mogelijk te beschermen. De bloedvaten vernauwen zich en de huid wordt heet en droog. De temperatuur kan verder oplopen, de hartslag versnelt nog meer en er kan irrationeel gedrag ontstaan. Men kan moeite krijgen met lopen en het bewustzijn verliezen. Er kunnen zich complicaties voordoen zoals een shock en het uitvallen van de nierfunctie. Oververhitting kan leiden tot de dood en daarom moet zo snel mogelijk professioneel ingegrepen worden.
Ouderen eerder last van onderschatting
Onderschat het gevaar van wandelen in een hittegolf niet. Houd je gezondheid als belangrijkste factor, en ga jezelf niet pushen om ‘nog even die laatste kilometers te lopen’. Luister naar je lichaam en stop wanneer (of liever: voordat) je lichaam aangeeft dat het genoeg geweest is. Je hebt er ook niets aan om afgevoerd te worden naar het ziekenhuis.
Sinds 2020 zijn meer mensen gaan wandelen. Zowel jongeren als ouderen zijn tijdens de coronacrisis massaal op zoek gegaan naar de natuur met hun wandelschoenen aan. Hoewel het natuurlijk voor iedere leeftijdscategorie aan te raden is om lekker te gaan wandelen, is het voor senioren des te aantrekkelijker om eens te kijken naar de voordelen van deze toegankelijke sport. Regelmatig op pad gaan zorgt er namelijk voor dat je flink wat fitter ouder kunt worden. In een artikel op de website van Wandelmagazine lees je meer over waarom wandelen de ideale sport is voor senioren en waarom een wandelstok kopen hierbij de ideale keuze is.
Nieuw vanaf april 2022! Ontdek het verhaal achter de militaire eenheden die Apeldoorn hebben bevrijd met deze gratis audiotour! Dat het Canadese militairen eenheden waren die Apeldoorn bevrijdden op 17 april 1945, dat is bij de meeste Apeldoorners bekend. Maar wie zijn deze helden? En hoe is het de mannen van deze regimenten gelukt om ons te bevrijden? Tijdens de nieuwe audiotour Victory Walk kom je allerlei mooie achtergrond verhalen tegen en leer je leuke weetjes. Want Patricia’s, 48th Highlanders en 12 andere militaire eenheden hebben bijgedragen aan de bevrijding van Apeldoorn. Als blijvend eerbetoon vertelt de Victory Walk het verhaal van de Apeldoornse bevrijding, aan de hand van de voetstappen van deze dappere mannen.
Op deze route van twee kilometer kom je tegels met daarop een QR-code tegen. Na het scannen van de code is het geïllustreerde verhaal van een regiment te horen. Deze audiofragmenten kunnen met de Apeldoorn Stories app worden beluisterd. De Victory Walk start bij het kunstwerk ‘Boom der Vrijheid’ aan de Paslaan, in de binnenstad van Apeldoorn. Dit aluminium gevelkunstwerk van André Kruysen werd op 17 april 2020 onthuld ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding. De route eindigt bij monument ‘De man met de vlag’ in het Oranjepark en leidt je weer terug het startpunt. Naar website…
De eikenprocessierups (Thaumethopea processionea) is de rups van een nachtvlinder. In de maanden mei, juni en juli zijn op veel eikenbomen in vrijwel heel Nederland behaarde rupsen te vinden. De rupsen gaan ’s nachts groepsgewijs – in processie – op zoek naar voedsel (eikenbladeren); vandaar de naam eikenprocessierups. Na contact met de microscopisch kleine, pijlvormige brandharen van deze rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.
De eikenprocessierups is één van de diersoorten die geprofiteerd hebben van de geleidelijke verandering van ons klimaat. De rups is zijn opmars begonnen in het zuiden van Nederland, maar is inmiddels in alle provincies aanwezig. Sinds 1990 heeft Nederland te maken met rupsen van de eikenprocessievlinder. Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke nesten: dichte spinsels van vervellingshuidjes, uitwerpselen en brandharen. De plaag van de eikenprocessierups begon in Nederland met de ontdekking van enkele nesten in een wegbeplanting in het zuiden van Noord-Brabant. Sindsdien heeft de rups zich steeds verder naar het noorden toe uitgebreid.
De eikenprocessierups kan in hogere dichtheden een bedreiging vormen voor de menselijke gezondheid. De risico’s worden vooral veroorzaakt door de vrijkomende brandharen (half mei-juli) en bij de verdere verspreiding van deze brandharen door verwaaiing uit spinselnesten en van lege nesten (juli-september).
Particulieren wordt afgeraden met de rupsen zelf te bestrijden, vanwege de kans op verspreiding van brandhaartjes. Nesten kunnen eventueel met haarlak worden bespoten om de beestjes vast te plakken. De mogelijkheden voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen zijn beperkt, omdat die schadelijk kunnen zijn voor andere insecten en vogels.
Het ondersteunt hiermee professionals van regionale GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gemeentelijke Gezondheidsdiensten bij hun werk over de eikenprocessierups.
Wat moet je doen als je ermee in aanraking komt? Het RIVM verzamelt kennis en informatie over de gezondheidseffecten van de eikenprocessierups en stelt die beschikbaar.
Het kennisplatform Processierups publiceert vanaf 2021 regelmatig een digitale nieuwsbrief over alle aspecten rond de rups. Van ecologie tot onderzoek en van nieuws tot achtergrondinformatie, bestemd voor beheerders, bestuurders en andere betrokkenen. In de nieuwsbrief leest u over actuele ontwikkelingen op het gebied van beheersing, preventie en onderzoek. Deskundigen van het Kennisplatform werken daarbij samen met deskundigen van het kenniscentrum eikenprocessierups en elders en met professionals uit de provincies Brabant, Gelderland, Overijssel en Limburg. De nieuwsbrief wil juist aandacht besteden aan regionale oplossingen en inzichten, met als doel zo veel mogelijk anderen daarvan te laten profiteren.
Onze zintuigen moeten door onze huidige leefwijze zoveel prikkels verwerken, dat dit negatieve consequenties kan hebben voor onze gezondheid. Door lawaai van buiten, industrieel voedsel, mobieltjes, uren achter de computer, een overdaad aan spullen in je huis, stress of gebrek aan slaap kunnen we onze prikkels niet goed reguleren met alle gevolgen van dien. Hierdoor voelen we ons moe, lusteloos en hebben een gebrek aan energie. Een vaak zittend bestaan is een van de grootste risicofactoren voor het ontstaan van stofwisselingsproblemen en gezondheidsklachten. Dat verhoogt het risico op overgewicht, maar dat is niet het enige. Deze ondermijning van je lichaam is een gestage route naar diabetes en hart- en vaatziekte, een te hoge bloeddruk en verhoogd cholesterol, terwijl bewegen de bloedsomloop stimuleert en deze aandoeningen juist voorkomt.
Gebrek aan beweging speelt ook een sleutelrol bij de kans dat je borst- of darmkanker krijgt of een depressie ontwikkelt. En bewegen kan ouderen beschermen tegen dementie en botbreuken. Kortom, actief door het leven gaan verbetert de vitaliteit en gezondheid, wat vroeg oud worden voorkomt. Als dit te lang duurt ontstaan er steeds meer kwaaltjes, pijntjes die zich kunnen ontwikkelen tot welvaart-ziekten. Maar het goede nieuws is dat we er iets aan kunnen doen!
Gedrag is het geheel van acties en reacties van een organisme met betrekking tot zijn of haar omgeving. Eigenlijk alles wat je doet. Hoe je je gedraagt hangt af van de prikkels die jij binnen krijgt van je omgeving. Je reactie op een prikkel heet een respons.
Gezond in het bijzonder voor senioren
Wandelen is gezond voor iedereen en in het bijzonder voor senioren. Als u een wandeling met een oudere kunt maken, is dat dus in het voordeel van beide. Natuurlijk is wandelen gezond voor ouderen, omdat het de bewegingsmechanisme van het lichaam in stand houdt. Hierdoor blijven spieren en pezen meer soepel en loopt de oudere minder risico op ernstige blessures bij een eventuele val. Maar ouderen krijgen vaak ook onvoldoende vitamine D binnen. Zonlicht is een natuurlijk bron van vitamine D en een wandeling verhoogt de hoeveelheid noodzakelijke vitamine D dus ongemerkt.
Zorg voor een prikkel
Een prikkel is een waarneembare verandering in de omgeving. Je kunt veel verschillen waarnemen in je omgeving. We hebben het dan over uitwendige prikkels. Voorbeelden van uitwendige prikkels zijn temperatuur en geluid. Zo’n verschil kan ook inwendig zijn. Denk aan de prikkel dorst. Het gedrag wat dan volgt is drinken. Een begrip die hierbij van belang is, is motivatie. Motivatie is je bereidheid om iets te doen. Motivatie komt van binnen. Het wordt dus bepaald door inwendige prikkels.
Gezond gedrag aanleren is niet een kwestie van ijzeren discipline of keiharde wilskracht. Mensen die schijnbaar moeiteloos gaan sporten, doen het juist bijna automatisch omdat ze het tot een gewoonte hebben gemaakt. Ze hoeven er niet meer over na te denken. En meestal reageren ze op een vaste prikkel. Ze leggen hun sportkleding voordat ze naar bed gaan alvast klaar en gaan de volgende ochtend direct joggen. De prikkel is de sportkleding die klaarligt en de automatische reactie is het joggen. Of mensen zetten een glas water naast hun bed, en het eerste wat ze doen als ze wakker worden, is het glas water opdrinken. Het glas water is de prikkel en de actie die volgt gaat bijna vanzelf. Kun je voor jezelf ook prikkels bedenken?
Begin klein
Verander je gedrag in kleine stapjes. Verlang niet meteen een wandeling van een uur van jezelf, maar begin met 10 minuten. Door de stappen klein te houden, leer je jezelf wennen aan de nieuwe gewoonte en kun je het vanaf daar verder uitbouwen naar gezond gedrag.
Kies een vast moment Bij het ontwikkelen van een gewoonte helpt routine enorm. Kies een vast moment waarop je je nieuwe gewoonte gaat doen, en koppel dit het liefst direct aan iets dat je toch al elke dag doet. Ga bijvoorbeeld direct wandelen na de lunch, of na het tandenpoetsen. Een vast tijdstip helpt enorm om nieuw gedrag echt tot een gewoonte te maken. Na een paar maanden word je nieuwe gezonde gedrag steeds meer een automatisme en kun je de gewoonte uitbreiden en bijvoorbeeld je wandeling langer maken.
Wees trots op jezelf
Wees je bewust van wat je allemaal bereikt. Houd bijvoorbeeld je stappen bij, of schrijf de wandelingen op in een notitieboekje. Zo meet je de vooruitgang. Op de korte termijn lijkt het misschien maar kleine winst, maar op de lange termijn boek je echt grote vooruitgang. Gebruik een stappenteller of een activity-tracker op je mobiele telefoon. Dat zijn hele goede positieve prikkels om in beweging te komen. Sluit je aan bij een wandelgroep, dat is ook een prikkel om te gaan. Misschien is jouw 10 of 20 minuten wandelen dan wel een dagelijkse wandeling van een uur geworden en wie weet volgt dan zelfs een dagje wandelen of een wandelvakantie!
