Categorie: Gezondheid, Leefstijl

Een evenwichtstoornis is een symptoom dat het gevolg kan zijn van verschillende aandoeningen. Vooral ouderen hebben vaak last van duizeligheid. Wanneer je evenwichtsorgaan niet goed werkt, zet dat je leven op z’n kop. Letterlijk. Soms is de draaiduizeligheid zo erg dat je bijna niet meer zelf overeind kunt komen.

De symptomen van een evenwichtsstoornis kunnen heftig zijn: duizeligheid, misselijkheid, niet goed kunnen lopen. Bij de ergste aanvallen gaan patiënten soms kruipend naar de wc, anderen ‘zwalken’ als ze lopen. Wazig zicht is ook zo’n symptoom, net als bang zijn om te vallen. Werken, boodschappen doen, gezellig bij vrienden langs, alles wordt lastig en vermoeiend.

Heel wat ouderen zijn bang om te vallen en dat lijkt terecht, want ongeveer 30% van de mensen van 65 jaar en ouder valt eens per jaar en 15% twee keer per jaar of vaker. Het aantal 65-plussers dat na een val op de spoedeisende eerste hulp belandt, is in 10 jaar met 40% gestegen zo blijkt uit cijfers van VeiligheidNL.

Op de website www.huisarts.nl is daarover een artikel te vinden. Of neem een kijkje op de website Valpreventie. Ook op de website gezondheidsnet.nl is een artikel daarover te lezen.

Artikel geplaatst: 28-02-2020; gewijzigd 16-11-2023

We vinden vooral een betekenisvol leven belangrijk, we willen mee kunnen doen en ons energiek voelen. Dat blijkt uit onderzoek van arts, onderzoeker en grondlegger van Positieve Gezondheid, Machteld Huber.

Het gaat niet alleen om lichamelijke gezondheid, maar over wat ons veerkracht geeft. En dat is per persoon verschillend. Daarom focust Positieve Gezondheid niet op ziekte, maar op wat voor ons belangrijk is.

Je bent meer dan een aandoening of een ziekte. Wat heb jij nodig om je beter te voelen? Kun je je bijvoorbeeld voldoende redden? Of je nu inziet dat je toch meer moet gaan bewegen, behoefte hebt aan contact of aan meer rust, het gaat erom dat jij je gezond en energiek voelt, op de manier die bij jou past.

Meer info?

Waarom gaat alles sneller als we ouder worden?

Vroeger vond ik dat de tijd voorbij kroop. Hoe ouder je wordt, hoe sneller de tijd gaat. Kan niet, dacht ik vroeger. Inmiddels ben ik erachter dat dit wel zo is: de tijd vliegt voorbij. Soms zou je de tijd wel eens stil willen zetten of de een pauzeknop kunnen indrukken. Hoe komt het dat de tijd steeds sneller gaat naarmate je ouder wordt? Wetenschappers proberen dit al jaren uit te vogelen. Er zijn verschillende theorieën en volgens een van de studies, door Adrian Bejan, ligt het aan de verwerking van beelden.

Waar blijft de tijd

Hoe ouder mensen worden, hoe vaker ze mijmeren over de ‘goeie ouwe tijd’. De dagen zijn voorbij gevlogen en het zijn de herinneringen die blijven. Deze herinneringen zijn er waardevol en ze werden sneller verwerkt. Hoe ouder je wordt, hoe meer je lichaam verouderd. Dit heeft invloed op allerlei processen van het menselijk lichaam en een ouder zenuwstelsel zorgen ervoor dat de signalen die je binnenkrijgt een langere weg af moeten leggen. Logischerwijs zorgt dit automatisch voor een trage verwerking van beelden.

Volgens Adrian Bejan bewegen ogen van baby’s en kinderen stukken sneller dan die van volwassenen. Beelden van een jong persoon worden sneller verwerkt dan bij iemand die ouder is. Omdat baby’s en kinderen sneller verwerken, verzamelen ze meer informatie. Hierdoor leer je als kind ook sneller een vreemde taal maar kun je bijvoorbeeld ook beter navigeren.

Hoe ouder je wordt, hoe minder nieuwe beelden je opneemt. De tijd lijkt daardoor sneller te gaan. Andersom leken de dagen vroeger voorbij te kruipen omdat je simpelweg meer informatie moest verwerken. De tijd vliegt als je ouder wordt, niet omdat de tijd sneller gaat maar omdat beelden anders binnenkomen.

Interne klok

Maar volgens professor Douwe Draaisma, auteur van het boek ‘Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt’, zijn daar twee oorzaken voor.

Je lichaam kent een aantal interne klokken, die met het stijgen der jaren langzamer gaan lopen. Daardoor lijkt de rest van de wereld te versnellen. Daarnaast kun je als oudere makkelijker dingen herinneren uit de periode tussen je 15e en 25ste levensjaar. Periodes met veel herinneringen lijken altijd veel langer te duren, waardoor het verleden voor het gevoel van een oudere heel lang duurde, terwijl de huidige tijd voorbij lijkt te flitsen.

Waarom trekt het zich zo weinig van onze opdrachten aan, maakt het zoek wat we hadden willen bewaren, of komt het kwispelstaartend aandragen wat we juist hadden weggegooid om het kwijt te raken?
Waarom zijn we vrijwel alles vergeten wat voor ons derde of vierde gebeurde? Hoe komt het dat geuren zulke vroege herinneringen losmaken? Waarom hebben we zo’n feilloos geheugen voor krenkingen? Waarom lijkt het leven sneller te gaan als je ouder wordt? En dit zijn nog maar de alledaagse vragen.
De antwoorden hebben hun oorsprong in de nieuwsgierigheid naar dat deel van het geheugen dat tegelijk ons verleden en onze identiteit uitmaakt.

Is er een oplossing?

Bronnen: Enfait; Douwe Draaisma; Senioren Website; Quest; LinkedIn

De wintertijd gaat in de nacht van zaterdag 28 oktober en zondag 29 oktober 2023 weer in en daarmee wordt de klok een uur achteruit gezet (voorjaar = vooruit / najaar = achteruit). De wissel tussen zomertijd en wintertijd en weer terug blijkt ongunstig voor de volksgezondheid. Daarnaast moet je biologische klok zich aanpassen door het verzetten van de klok. Dat is niet voor iedereen makkelijk. Wat kunnen we zelf doen om zo snel mogelijk te wennen aan de wintertijd? We geven je 4 tips!

• Tip 1: Regelmaat
  Houd regelmaat aan: blijf op dezelfde tijd uit bed gaan en op het zelfde tijdstip naar bed gaan, ook in het weekend. Zo kom je sneller in het nieuwe ritme.
• Tip 2: Voldoende daglicht overdag
  Zorg overdag voor voldoende daglicht. Ga zoveel mogelijk naar buiten door de dag heen, dat zorgt voor een wakker gevoel.
• Tip 3: Geniet van het uurtje extra
  Ben je door de ingang van de wintertijd een uur vroeger wakker dan normaal? Geniet dan van dat uurtje, ga je bed uit en neem rustig de tijd voor je dag begint. Als je ’s avonds gewoon op normale tijd naar bed gaat, zal je waarschijnlijk vanzelf weer in het ritme komen.
• Tip 4: Vermijd ’s avonds (fel) licht
  Licht, ook met blauwlichtfilter, in de avond zorgt ervoor dat je lichaam pas later melatonine aanmaakt. Dit is een hormoon dat het makkelijker maakt om in slaap te vallen. Dim de lichten en vermijd schermen in de uren voor het slapen gaan.
  

De biologische klok

De biologische klok is essentieel voor een goede slaapkwaliteit, een goede slaapduur en voor het gevoel fit te zijn overdag. Voldoende slaap is op korte termijn belangrijk voor bijvoorbeeld leren, geheugen en de stemming. Op lange termijn is een goede nachtrust essentieel voor een gezond hart en gezonde bloedvaten, gezonde hersenen en een goed afweersysteem.

Hersenstichting pleit voor een permanente wintertijd

“Het is wetenschappelijk bewezen dat het permanent invoeren van onze wintertijd het beste is voor de volksgezondheid”, zegt Koko Beers, slaapexpert van de Hersenstichting. Door het verzetten van de klok moet je biologische klok zich elke keer weer aanpassen, wat niet voor iedereen makkelijk is. Permanente wintertijd past het best bij ons dag-nachtritme en zorgt voor de minste verstoring van de slaap. Nog beter is de tijdzone van het Verenigd Koninkrijk, maar permanente wintertijd komt hier dicht bij in de buurt.
“In de winter krijgen mensen meer ochtendlicht en in de zomer minder avondlicht. Voor onze biologische klok hebben we juist dat ochtendlicht hard nodig.” De biologische klok zorgt onder invloed van licht voor ons 24-uursritme. Veel daglicht in de ochtend zorgt voor een wakker gevoel en een goed slaap-waakritme. Zonder licht in de ochtend verschuift de biologische klok naar een later tijdstip. Dit sluit niet aan bij onze werktijden, schooltijden en andere maatschappelijke verplichtingen, waardoor je slaaptekort op loopt.

Lees ook eens het eerder op onze website geplaatste artikel: Slaap je in de winter slechter?

Bron: Hersenstichting

Waarom proppen we ons vol met ongezond eten en hoe komt het dat we daar maar niet mee kunnen stoppen? Welkom in het nieuwe ‘eettijdperk’, waarin de meeste calorieën die we binnenkrijgen afkomstig zijn uit ultrabewerkt voedsel, voedsel dat industrieel wordt ontworpen en ons met behulp van misleidende marketing, geheime lobby’s en frauduleuze onderzoeken door voedselfabrikanten door de strot wordt geduwd.

Wat we eten wordt bepaald door het voedsel om ons heen, de prijs en hoe het op de markt wordt gebracht – en dat moet veranderen.

Het boek De voedselfuik

In De voedselfuik laat dr. Chris van Tulleken zien wat ultrabewerkt voedsel echt doet met ons lichaam, onze gezondheid, ons gewicht en de planeet. Te lang is ons verteld dat we ‘gewoon’ andere keuzes moeten maken, terwijl we in een tijdperk leven waarin ons dat vrijwel onmogelijk wordt gemaakt. Het is geen dieetboek, maar het zal wel leiden tot gewichtsverlies. Het is ook geen verhandeling over het milieu, maar zal de planeet wel helpen. Van Tulleken biedt perspectief en presenteert oplossingen. Hij doet dat op een toegankelijke manier met als rode draad het persoonlijke verslag van zijn ingewikkelde relatie met ultrabewerkt voedsel – als dokter en als vader.

Het begon met halvarine en margarine, maar inmiddels is naar schatting de helft van ons voedsel ‘sterk bewerkt’. Wetenschappers maken zich zorgen over dit voedsel, want het gaat samen met obesitas, hart- en vaatziekten en kanker.

Waarom zijn medische wetenschappers ongerust over sterk bewerkt voedsel?

Er verschijnen steeds meer onderzoeken in medische tijdschriften, waaruit blijkt dat het ongezond is om veel sterk bewerkte voeding te eten. The BMJ publiceerde  in 2019 bijvoorbeeld een groot Spaans onderzoek met bijna 20.000 deelnemers. Mensen die vier of meer ‘ultra’ bewerkte voedingsproducten per dag eten, lopen 62 procent meer risico op vroegtijdig overlijden. Een Frans onderzoek uit 2018 naar meer dan 100.000 deelnemers liet zien dat sterk bewerkt voedsel hand in hand gaat met het risico op kanker.  Alle reden om beter te onderzoeken waar dat nu door komt, zeggen de onderzoekers. Ligt het aan de voedingsstoffen, bepaalde hulpstoffen of de verpakkingen? Een onderzoek keek naar de emulgatoren in voeding, dat zijn stofjes die zorgen dat bijvoorbeeld sauzen niet gaan schiften. Bepaalde kunstmatige emulgatoren bleken samen te gaan met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Vandaar de ongerustheid. Maar hoe zit het nu precies? Dat weten we nog niet.

Wat is ‘sterk bewerkt’ voedsel?

Dat is al een lastige vraag. Want bijna al ons voedsel heeft wel enige bewerking gehad. Bakken, vermalen of mechanisch scheiden – zonder deze verwerkingen zouden we geen brood, kaas of tomatensaus kunnen eten. Bewerking zorgt ervoor dat voedsel eetbaar, verteerbaar, houdbaar, smakelijk, veilig en betaalbaar is.

Op de website van Gezondheidsnet is hierover een uitgebreider artikel te lezen. Daarnaast nog heel veel andere interessante artikelen over gezondheid.

Met moeite je bed uitkomen, een stijve rug na het autorijden of niet meer omhoog kunnen komen uit je stoel? Er gebeurt heel wat in het lichaam als we stijf zijn. We kunnen er wel iets aan doen om lekker soepel te blijven bewegen.

Met het klimmen der jaren wordt het lichaam sowieso minder flexibel. Dat heeft meerdere oorzaken. Door de natuurlijke veroudering van het lichaam worden de spieren, de gewrichten en ook het bindweefsel minder elastisch. Ook verandert de hormoonbalans en vernieuwen de cellen zich minder snel, waardoor er een langere hersteltijd is. Dit betekent overigens niet dat we automatisch stijver worden als we ouder worden. Onze leefstijl is ook van invloed; zo helpt het om gezond te eten. Wie zijn hele leven veel heeft bewogen, wordt een stuk soepeler oud. En dan is er nog de geluksfactor. Sommige mensen hebben van nature een flexibelere lichaamsbouw dan anderen. Genetische aanleg speelt een belangrijke rol bij hoe soepel of stijf je bent.

Op de website van Gezondheidsnet is over dit onderwerp een artikel te lezen.

Beweging kost energie, maar geeft ook energie. Wanneer je lichamelijk fit bent, werkt alles beter. De spijsvertering werkt efficiënter, de spieren zijn soepeler, het hart is gezonder en de bloedcirculatie is beter. Ook de milt, lever, longen en bloedvaten hebben er profijt van, evenals de geest. Het goede nieuws is dat je nooit te oud bent om met regelmatige lichaamsbeweging te beginnen. Zelfs negentig plussers hebben er nog baat bij.

Bronnen: gezondheidsnet.nl; thuisarts.nl; bewegenzonderpijn.com; avogel.nl.

Wist je dat je hersenen je hele leven lang veranderen? Bijvoorbeeld wanneer je nieuwe dingen leert en jezelf uitdaagt. Op dat moment maken je hersenen nieuwe verbindingen of worden bestaande verbindingen sterker. Verbindingen die je niet gebruikt, worden verzwakt.

Het steeds veranderen van je hersenen heet plasticiteit
Het is belangrijk dat je hersenen dit kunnen. Dankzij deze plasticiteit lukt het ons om om te gaan met veranderingen in onze omgeving. Er zit geen leeftijdsgrens aan deze plasticiteit zit, dus ook na je 65e zijn je hersenen nog plastisch en maken ze nieuwe verbindingen aan. Je moet er dan alleen wat meer moeite voor doen. Hoe je ervoor zorgt dat je hersenen toch plastisch blijven?
Het belangrijkste is dat je af en toe het automatisme doorbreekt en dingen doet die nieuw voor je zijn. Doe eens een andere puzzel dan je gewend bent, loop een ander ommetje door je wijk (wandelgroep; walking&talking!) of leer een instrument bespelen in plaats van een avondje tv. Door eens iets anders te doen dan anders zorg je ervoor dat je hersenen nieuwe verbindingen aanmaken. Wordt de nieuwe activiteit weer een automatisme? Doorbreek dit dan opnieuw. Blijf op zoek naar uitdagingen en zorg voor afwisseling. Probeer eens een ander recept, leer een nieuwe taal of loop een andere route naar de supermarkt. Door iets anders dan anders te doen, zorg je dat je hersenen nieuwe verbindingen blijven aanmaken.

Goed voor je brein!
Deze toename in verbindingen zorgt namelijk voor meer ‘cognitieve reserve’. Dat is het vermogen om te kunnen compenseren voor schade in je hersenen. Zo kun je langer op hetzelfde niveau presteren. lets nieuws doen is trouwens niet alleen goed voor je hersenen zelf, maar ook voor je zelfvertrouwen. Door activiteiten te ondernemen die je hersenen uitdagen, bewijs je dat je in staat bent nieuwe dingen aan te leren. Daar ben je echt nooit te oud voor!

Bron: hersenstichting.nl/training

Lees ook eens de andere artikelen op hun website. Of zoek op onze website: hersenen.