Voldoende lichaamsbeweging is belangrijk om fit en vitaal te blijven, vooral voor 65-plussers. Door regelmatig te bewegen, verkleint de kans op verschillende chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes en depressieve klachten. Ook toont wetenschappelijk onderzoek aan dat ouderen die regelmatig bewegen, minder kans hebben op botbreuken dan mensen die niet of weinig bewegen. In dit artikel lees je meer over het belang van bot- en spierversterkende activiteiten en balans voor 65-plussers en hoe je deze oefeningen doet.
De beweegrichtlijnen geven aan hoeveel beweging minimaal nodig is voor een positief effect op de gezondheid. Deze richtlijnen zijn opgesteld op basis van wetenschappelijk onderzoek. Ook is gekeken naar verschillende vormen van bewegen, namelijk matig intensieve inspanning, bot- en spierversterkende activiteiten en balansoefeningen. Deze vormen van bewegen hebben verschillende effecten op de gezondheid en zijn daarom apart opgenomen in de beweegrichtlijnen.
De mogelijkheden om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad raken snel uit zicht. Dat concludeert het VN Klimaatpanel IPCC in een nieuw rapport, het zogenoemde syntheserapport.
Het is de voorlopig laatste keer dat de klimaatwetenschappers een dergelijk rapport hebben opgesteld. Het rapport is een samenvatting van zes deelrapporten die de afgelopen jaren over klimaatverandering zijn verschenen.
In het IPCC-rapport staat dat wanneer het klimaatdoel van 1,5 graad niet gehaald wordt, het belangrijk is om de verdere opwarming zo veel mogelijk te beperken: elke tiende van een graad maakt de gevolgen minder ernstig.
De manier waarop het IPCC werkt is altijd hetzelfde. Wetenschappers doen een tekstvoorstel, waarna regeringen wijzigingen kunnen voorstellen. Maar bij elke voorgestelde verandering hebben de wetenschappers een vetorecht; de tekst moet altijd in overeenstemming blijven met de duizenden pagina’s aan onderliggende klimaatwetenschap.
Dit nieuwste rapport is gebaseerd op zes eerdere rapporten, waarvan drie de belangrijkste zijn. Het eerste deel daarvan ging over de natuurwetenschappelijke basis van de mondiale opwarming, dat verscheen in augustus 2021. Het tweede en derde deel verschenen in de eerste maanden van vorig jaar. Daarin ging het over de gevolgen van klimaatverandering voor mens en natuur en over mogelijke oplossingen.
Zomertijd begint altijd op de laatste zondag van maart. De exacte datum waarop deze tijd ingaat verschilt daarom elk jaar. Op de laatste zondag van oktober gaat de zomertijd over in de wintertijd. Officieel moet je in de nacht van zaterdag op zondag de klok om 2 uur een uur vooruit zetten naar 3 uur. Je weekend duurt dus een uurtje minder lang. Zomertijd 2023 begint op zondag 26 maart in week 12.
Sinds de oliecrisis van 1977 maken we in Nederland gebruik van de deze tijden. Zo kunnen we in de zomermaanden langer van het buitenlicht genieten en besparen we veel energie Door de klok een uur vooruit te zetten duurt het ’s ochtends langer voordat het licht wordt en duur het ’s avonds juist langer voordat het weer donker wordt. Niet alleen in Nederland, maar ook in maar liefst 70 andere landen wordt er twee keer per jaar de klok verzet. Vind je het lastig om te onthouden of de klok voor- of achteruit moet? Probeer dan dit ezelsbruggetje te onthouden: In het voorjaar gaat niet alleen het weer, maar ook de klok een uur vooruit.
Het twee keer per jaar verzetten van de klok is een afspraak vanuit de Europese Unie. In bijna heel Europa wordt de klok dus verzet. In 1977 sloot ook Nederland zich bij het initiatief aan. Doel van de zomertijd 2023 en wintertijd is optimaal gebruik te maken van het licht buiten. Dat scheelt bijvoorbeeld energie omdat je de lampen in je huis pas later of zelfs helemaal niet aanzet. Concreet houdt het verzetten van de klok in dat de klok in maart een uur vooruit gaat, en in oktober een uur achteruit.
Zomertijd afschaffen?
Toch zijn er ook critici die het liefst zien dat we het hele jaar door gebruikmaken van dezelfde tijd – en dus wintertijd en zomertijd afschaffen. Maar waarom?
De belangrijkste kritiek heeft misschien wel te maken met onze gezondheid. Doordat het in het voorjaar en zomers langer licht is en ‘s ochtends ook eerder licht, slapen veel mensen slechter. Onze biologische klok is immers verstoord. Andersom kun je ‘s in het najaar en winters juist meer moe zijn omdat je bijvoorbeeld om 8.00 uur in het donker naar je werk gaat. Je lichaam denkt dan dat het nog nacht is, ook al ben je al helemaal gedoucht en heb je allang ontbeten.
Diverse experts vinden dan ook dat we de wintertijd en zomertijd beter kunnen afschaffen. Wat vind jij, moet zomertijd 2023 en wintertijd worden afgeschaft? Praat mee op de Rodi Facebook-pagina!
Zomertijd niet afschaffen?
Het is ook geen goed idee om het systeem van zomer- en wintertijd helemaal af te schaffen. Als we de zomertijd zouden aanhouden, betekent dat dat de zon in de winter pas rond 09:45 opkomt. Voor beroepen waar de dag vroeg start en afhankelijk zijn van licht, zoals in de bouw, is dit helemaal niet handig. Daarnaast kan het ook leiden tot onveilige situaties voor de mensen die moeten werken in het donker.
Wanneer de zon loodrecht boven de evenaar staat begint bij ons de lente. De astronomische lente begint op het noordelijk halfrond meestal op 20 maart. De meteorologische lente begint op 1 maart.
Dag en nacht
Dag en nacht duren op de eerste lentedag overal ter wereld even lang. In ons land duurt de dag waarop de lente begint ongeveer 10 minuten langer dan de nacht. Deze verschillen zijn het gevolg van de tijdstippen van opkomst en ondergang van de zon. Deze tijdstippen hebben betrekking op de bovenrand van de zon. Bovendien is de zon door breking van stralen in de atmosfeer nog kort zichtbaar terwijl zij in werkelijkheid al onder is.
Oplopende temperatuur
Als de luchttemperatuur direct en alleen op de zon zou reageren, zou 21 juni (de langste dag) de warmste moeten zijn. Die dag zou dan midden in de zomer moeten vallen. In werkelijkheid loopt de temperatuur langzamer op. Dat komt door de invloed van oceanen en zeeën. De opwarming van zeewater door de zon gaat langzamer dan de opwarming van land. Een deel van de warmte wordt meteen teruggegeven aan de lucht. Een ander deel van de warmte komt in diepere aard- en oceaanlagen terecht. Die diepere lagen in de oceaan geven hun opgeslagen warmte langzaam af aan de lucht.
Aan de kust begint het warmere seizoen later dan in het binnenland. Dit komt door de invloed van het nog koude water van de Noordzee en overheersende aanvoer van lucht vanaf zee. Als de seizoensindeling alleen zou afhangen van de temperatuur, dan blijkt dat de lente in Zuid-Limburg gemiddeld al op 9 maart begint en op Terschelling pas op 23 maart. Laten we nog even buiten beschouwing de klimaatveranderingen.
Klimatologische indeling
Volgens de klimatologische indeling is de lente begonnen op 1 maart en duurt dit seizoen tot en met 31 mei. Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken de weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling. De Societas Meteorologica Palatina is één van de eerste internationale weerorganisaties. Deze organisatie besloot in 1780, onder leiding van de Duitse keurvorst Karl Theodor, om steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen te beschouwen.
Seizoenen
De astronomische seizoensindeling is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. Hierdoor ontstaan de seizoensverschillen. De seizoensverschillen komen voort uit de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter. De zon schijnt daardoor in de zomer langer dan in de lente, herfst en winter.
Hoe noordelijker, hoe korter de zon boven de horizon staat. Zelfs binnen onze landgrenzen is dat verschil in daglengte al merkbaar. In het gebied noordelijk van de poolcirkel is de zon gedurende een paar maanden in het geheel niet zichtbaar. Tijdens de lente worden in de noordelijker streken van het noordelijk halfrond de bomen veel groener en gaan veel planten bloeien; geleidelijk wordt het warmer en wordt de kans op vorst kleiner.
Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen. Het is verwant aan het Duitse Lenz en het Engelse lent (‘vastentijd’). Na het begin van de lente gaat in Europa ook op de laatste zondag van maart de zomertijd in, waardoor de dagen nog langer lijken.
Lente-equinox
Tijdens de lente-equinox (ook: maartequinox of lentenachtevening) staat de zon loodrecht boven de evenaar, wat voor het noordelijk halfrond het begin van de lente betekent. De lengte van dag en nacht zijn overal op aarde gelijk. De lente-equinox valt jaarlijks op of rond 21 maart. De komende decennia altijd op 20 maart. Lentepunt 2023: maandag 20 maart 22:24 uur.
Een equinox (Latijn: ‘gelijke nacht’) is het tijdstip waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat, of anders bekeken, als de zon in één van de snijpunten van de ecliptica en hemelequator staat. Tijdens de equinox is de lengte van dag en nacht overal op aarde gelijk. Een ander woord voor equinox is dag- of nachtevening.
Er vindt op aarde tweemaal per jaar een equinox plaats, namelijk op of rond 21 maart en op of rond 23 september. Omdat op het noordelijk halfrond deze equinoxen respectievelijk samenvallen met het begin van de lente en het begin van de herfst worden beide vaak onderscheiden als lente-equinox en herfst-equinox.
Deze namen zijn echter maar relatief: op het zuidelijk halfrond betekent de equinox van maart juist het begin van de herfst en de equinox van september het begin van de lente. Een ‘absolute’ naamgeving, onafhankelijk van het halfrond, zou zijn: klimmende of noordwaartse nachtevening (begin van de lente op het noordelijke halfrond) en dalende of zuidwaartse nachtevening (begin van de herfst op het noordelijk halfrond).
Dinsdag 7 maart jl. bestond de wandelgroep 9 jaar. Dit hebben we op vrijdag 10 maart gevierd in Het Kristal. Uiteraard hebben we eerst de kilometers van onze wandelochtend afgelegd. Het weer zat niet mee deze ochtend maar we de wandelaars die aanwezig waren laten zich niet kennen bij een beetje regen. Bij terugkomst was er zoals altijd koffie of thee beschikbaar. Gelukkig waren er nog een aantal deelnemers bij gekomen die niet hebben meegewandeld, maar toch aanwezig wilden zijn.
Het werd een gezellig samenzijn en werd er even stilgestaan bij ons jubileum en de nodige bedankjes uitgesproken en uitgereikt. In de loop van de ochtend werden en hapjes gebracht, verzorgd door MixCatering. Het zag er heel verzorgd uit en konden we daar allemaal lekker van genieten. Na afloop bleef er dan ook niets over. Ook was er gezorgd voor drankjes, uiteraard zonder alcohol op dit deel van de dag. Het was weer een gezellige ochtend.
Aan het eind van de ochtend was er voor alle aanwezigen nog een bosje narcissen beschikbaar om het voorjaar in huis te halen en maakten vele handen licht werk om alles weer op te ruimen. Hartelijk dank voor alle hulp en dat we samen hebben kunnen meemaken.
Een korte impressie van deze ochtend is geplaatst op het gedeelte van de website speciaal voor onze deelnemers.
We gaan nu echt verder naar de 10 jaar en zien er naar uit dat we dtt ook weer samen mogen beleven. Voor ons beginnen de feestelijkheden al met de Kerst en eindigen met ons 10-jarig jubileum op vrijdag 8 maart 2024. Zet maar vast in je agenda!
Het is eind 2013, begin 2014. Vanuit Accres/Sportstimulering is het idee geboren om in Apeldoorn wandelgroepen te ontwikkelen. De gemeente Apeldoorn heeft daar subsidie voor beschikbaar. Na overleg met de Stichting Internationale Vierdaagse Apeldoorn en Wooncoörperatie De Woonmensen is in Apeldoorn Noord gekozen voor Het Kristal. Op 7 maart 2014 is het wandelen bij Wandelgroep Het Kristal begonnen. Een half jaar later volgde Wandelgroep Het Orderbos.
De verantwoording en begeleiding kwam bij Het Kristal in handen van Klaas Horrel van Accres en Joop Voerman, oud-medewerker van Accres. Soms was Judith Hetterscheid van Accres aanwezig. Wandelaars van het eerste uur kennen Klaas en Judith nog wel. Joop is nog steeds als begeleider actief. Als verzamelpunt werd de hal bij Het Kristal gebruikt. Niet altijd een prettige plek om vanuit te starten. Begonnen werd met een klein groepje van nog geen acht wandelaars. Langzaam werd het aantal groter en zijn er ook meer vrijwilligers bijgekomen.
Eind 2015 werd duidelijk dat de gemeente Apeldoorn de subsidie vanaf 2016 niet zou verlengen. Geen subsidie uit de sport- of welzijnshoek. Of de wandelgroep op welzijnsgebied niets te betekenen heeft. Wij weten wel beter! Accres trekt daarom hun mensen terug. Het was voor hun werk en dat werd niet meer betaald. Zij werden anders ingezet bij Accres. Joop en John de Jager hebben toen besloten dit niet te laten gebeuren en door te gaan met de groep.
Het aantal deelnemers bleef groeien. Steeds duidelijker werd dat wij naast het wandelen ook een sociale functie hebben. De hal van Het Kristal werd de huiskamer. Koffie&thee na afloop werd gedronken in de brasserie in Het Kristal. Toen de groep groter werd, beviel dit steeds minder. Overleg daarover, door Accres met de brasserie, bleek niet mogelijk. Wij zijn toen, in overleg met Het Kristal, op zoek gegaan naar een andere gelegenheid om na afloop samen te zijn. Vertrek en eindpunt bleef Het Kristal. Wij hebben dit toen gevonden bij de volkstuinen aan de Sprenkelaarsdijk. Dit was een mooie tijd en wij zijn dankbaar voor de gastvrijheid die wij daar van de beheerders ondervonden.
Aan alles kan een eind komen. Dat was ook zo met deze kantine. We gingen na tussenkomst van Irene Flapper, sociaal beheerder van Het Kristal, terug naar de brasserie. Een andere beheerder, waar wij wel afspraken mee konden maken. Door weg te gaan bij de volkstuinen, hebben we daar wel extra vrijwilligers aan overgehouden. Wat goed is, moet je niet weg doen, maar ‘gebruik’ van maken. Meer vrijwilligers werden aangetrokken bij de groep.
Nadat duidelijk werd dat de brasserie ging sluiten, hebben wij voor de koffie&thee voorziening aansluiting gevonden bij Ontmoetingsplek Het Kristal. Naast het wandelen is het sociale karakter van de wandelgroep steeds belangrijker geworden. Mede daardoor zeggen wij altijd: ‘eens bij de groep, altijd welkom bij de groep’, al gaat het wandelen niet meer.
Meer wandelaars, meer vrijwilligers. Wij hebben wel met elkaar afgesproken hoeveel wandelaars we op de lijst willen hebben en hoeveel deelnemers tijdens de wandeling. Dit heeft zowel met vrijwilligers als met de ruimte van deze huiskamer te maken. Na afloop om samen koffie of thee drinken is heel belangrijk. Tijd voor een lach en soms een arm om iemand heen… een stukje extra aandacht. Ook de andere activiteiten dragen bij aan het succes van onze groep.
Bij het 5-jarig bestaan hebben wij onze eigen website gelanceerd. Daarnaast werd er een aantal keren per jaar vanuit de website een digitale nieuwsbrief verstuurd. De groep is daarna steeds groter geworden. Zo groot zelfs dat we een tijdelijke stop op het aantal deelnemers moesten invoeren.
Maar ondertussen was ook de brasserie gesloten en moest er een oplossing gevonden worden voor onze koffie/thee voorziening na afloop van het wandelen. Ook deze hobbel hebben we kunnen nemen. De koffie/thee voorziening wordt nu geheel door onze eigen vrijwilligers verzorgd. Ook op die prestatie kunnen we trots zijn.
En toen… kwam corona… en lag alles noodgedwongen stil. Geen wandelen, geen gezellig napraten na afloop. We hebben er bijna alles aan gedaan om toch contact te blijven houden met onze wandelaars. Al met al een nare periode die we gelukkig goed hebben doorstaan. Na de eerste periode hebben we het wandelen op kleine schaal met een beperkt aantal mensen weer opgestart. Net toen het weer een beetje ging lopen, kwam de tweede periode van stilstand. Ook die hebben we overleefd.
Vanaf het moment dat het toen weer mocht, zijn we weer begonnen. Steeds met iets meer wandelaars. Het mocht allemaal weer en het was mooi om mee te maken dat we weer samen konden wandelen.
Natuurlijk, ook wij worden er niet jonger op. De afgelopen jaren hebben we om verschillende redenen afscheid genomen van een aantal wandelaars. Gelukkig zijn er ook weer nieuwe wandelaars bijgekomen. Maar vanaf maart 2023 is de deelnamestop opgeheven. Mensen uit de wijken Zuidbroek, Zevenhuizen, Osseveld en Woudhuis zijn weer welkom om mee te wandelen.
Wij, onze wandelaars en vrijwilligers, gaan er voor om ook volgend jaar te kunnen zeggen, 10 jaar aan de wandel. Daar zullen we dan zeker de nodige aandacht aan schenken.
Als laatste wil ik al onze zes vrijwillige wandelbegeleiders en onze koffie/thee vrijwilligers bedanken voor hun inzet en meedenken zodat we aan de wandel kunnen blijven. Ook een woord van dank aan Woonmensen en Het Kristal dat we van de ruimte gebruik mogen maken. Dankbaar dat we dit samen hebben volbracht en nog steeds kunnen blijven doen.
Fietsen. We doen het allemaal. De één het liefst elke dag kilometers vreten. De ander zo min mogelijk. Even een boodschapje, bezoekje, naar het werk. Van jong tot oud. Op de stalen ros tegen de wind in met krakende ketting of soepel met elektrische ondersteuning. Nederland is een fietsland, Apeldoorn een echte fietsstad.
Senioren fietsen steeds meer, al dan niet elektrisch. Ook in Apeldoorn. En dat vinden we mooi, heeft veel voordelen. Echter, het aantal verkeersongevallen groeit met het aantal fietskilometers mee. Paden worden drukker en snelle fietsers zijn in opkomst.
Het programma Doortrappen is een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en wordt uitgevoerd door Twijnstra Gudde, bureau Ideate en met medewerking van partners als VVN, VeiligheidNL, BOVAG, Fietsersbond en vele anderen.
(Mede) door fietsen blijven ouderen langer gezond, sociaal en zelfredzaam. Ouderen fietsen graag, en willen graag blijven fietsen, maar ze zijn ook kwetsbaar in het verkeer. Het programma Doortrappen heeft de ambitie dat ouderen zo lang mogelijk veilig blijven fietsen. Doortrappen motiveert hen zelf maatregelen te nemen om veilig te blijven fietsen. Het lokale netwerk rondom de oudere in elke gemeente helpt daarbij.
In opdracht van het programma Doortrappen is een keuzehulp ontwikkeld door Huis voor Beweging en Tjojs Technologies. Gebruik dit online advies om te toetsen welk type fiets bij jou past en/of als voorbereiding op een persoonlijk adviesgesprek met een rijwielhandelaar of andere expert.
Slapen doen we een derde van ons leven. Best veel, en dat is maar goed ook. Want slaap zorgt voor lichamelijk en geestelijk herstel. Je maakt bijvoorbeeld groeihormonen aan die helpen om je weefsels te herstellen. Met een goede nachtrust versterk je bovendien je immuunsysteem. En wist je dat je hersenen een beetje krimpen tijdens je slaap? Hierdoor kan het hersenvocht afvalstoffen sneller wegspoelen. Ook heel belangrijk: ’s nachts verwerk je je emoties. Kortom, we kunnen niet zonder voldoende nachtrust. Maar ja, daar lig je dan naar het plafond te staren. Alwéér een nacht waarin je geen oog dicht doet.
Op de website van Gezondheidsnet staat hierover een interessant artikel van Ingrid Verbeek, slaaptherapeut/somnoloog bij het Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe in Heeze (NB).
