Kennen we het trouwboekje nog?

Trouwboekje: het meest glorieuze, iconische document der liefde dat ooit is uitgevonden. Behalve dat het in de meeste gevallen ergens achterin de kast belandt, onder een laag stof die zelfs je schoonmoeder niet durft aan te raken. In theorie is het trouwboekje het bewijs van eeuwige liefde, een herinnering aan de belofte om elkaar te ondersteunen in gezondheid, rijkdom, en andere sprookjesachtige onwaarschijnlijkheden.

Het is trouwens ook niet meer verplicht tegenwoordig. Je kunt het kopen bij de gemeente, of het trouwen al niet genoeg kost… Maar laten we eerlijk zijn, je gebruikt het precies één keer: om het te tonen aan de familie, of wanneer iemand serieus vraagt of je écht getrouwd bent. Wat je niet wist, is dat het ook het startsein vormt voor een levenslang abonnement op gedeelde irritaties, ongevraagde feedback, en eindeloze discussies over wiens beurt het is om de vaatwasser uit te ruimen. Dit boekje heeft maar één doel: een komedie op gang brengen. Zet je schrap voor een komedie van ongeëvenaard formaat.

De ceremonie was een sprookje. Je knikte alsof je al je hele leven wachtte om ‘JA’ te zeggen, compleet met getuigen, tranen en een gevoel van grenzeloze mogelijkheden. Toen je ‘ja’ zei, droomde je waarschijnlijk van liefdevolle blikken en eindeloze steun. En dan is daar het trouwboekje – officieel, met gouden letters en dat typisch saaie ontwerp dat zelfs IKEA zou afkeuren. Dit is de tastbare herinnering aan onze liefde, dacht je. Maar het boekje blijkt uiteindelijk vooral handig als prop in een romantisch toneelstuk. Vervolgens verdwijnt het als een relikwie van een vergeten tijd in de kast. Je zult het pas jaren later weer zien, waarschijnlijk ergens achter oude belastingpapieren of een verlopen paspoort.

Het trouwboekje was vroeger een symbool voor de onverwoestbare band tussen twee mensen. Niemand vertelde je dat het huwelijk eigenlijk een dans is van stille ergernissen, onvermoeibare discussies en een dagelijks spektakel waarin jij degene bent die het vuilnis naar buiten brengt, je partner áltijd iets gebruikt maar nooit opruimt en een willekeurig sokkenpatroon de vloer siert. Je krijgt er trouwens geen zegeltjes voor, geen korting bij de supermarkt, geen korting bij het tanken en geen flyer van de plaatselijke pizzeria. Het trouwboekje is bijna niet meer dan een  relatiegeschenk van de gemeente, maar wel zelf betaalt!

Stel je voor: je komt thuis, je partner begroet je niet met een serenade van liefdevolle woorden maar met de simpele vraag: ‘Heb jij de wc-rol opgemaakt?’ Een liefdesbrief in één zin. Wellicht wist je dit niet op de trouwdag, toen alles klonk als eeuwige perfectie en romantiek. Toen je vol vertrouwen ‘ja’ zei, dacht je niet dat je ooit zou vechten om de thermostaat op 20 in plaats van 21 graden te houden. En nee, daar staat helaas niets over in het trouwboekje – dat zou er anders héél anders uitzien, misschien in de vorm van een survivalgids.

In het begin was alles leuk, samenwonen voelde als een dagelijks feestje. Totdat het begon: de Grote Schoonmaakstrijd. Eén van jullie vindt namelijk dat schoenen uitgaan bij de deur, de ander meent dat een beetje modder karakter geeft aan de vloer. En plotseling realiseer je je dat het huwelijk niet draait om liefdevolle blikken, maar om stille irritaties. Het trouwboekje zegt niets over sokken die standaard op de grond blijven liggen, noch over het mysterieuze fenomeen dat jij altijd de rottige klusjes moet doen. Maar ach, denk je, liefde gaat over compromis. Totdat je een briefje vindt dat je partner heeft achtergelaten: Schat, kun je het vuilnis even meenemen? Liefs! – het huwelijk in een notendop.

Natuurlijk is het huwelijk ook een uitbreiding: op je familiekring, welteverstaan. Je krijgt er in één klap een bonus aan personen bij die net zo onontkoombaar zijn als het trouwboekje zelf. Elk familie-etentje voelt als een herhalingscursus sociale diplomatie, want wie krijgt welke kerstdag? Want liefde blijkt in de praktijk soms vooral de kunst van het overleven. Elke kerst wordt het huwelijk op de proef gesteld wanneer je strategisch moet plannen om alle familiebijeenkomsten te bezoeken. Je begint met onderhandelen over wiens ouders je bezoekt op eerste kerstdag en wie je gedwongen tweede kerstdag krijgt. Als je dacht dat schoonouders alleen in sprookjes angstaanjagend waren, heb je nog niet het plezier ervaren van een schoonmoeder die uitgebreid vraagt wanneer de kleinkinderen komen! Nee, dat staat inderdaad ook niet in het trouwboekje – misschien een gemiste kans, want een handleiding of bijlage voor het omgaan met overijverige familieleden had niet misstaan.

Op de bruiloft leek communicatie simpel: jullie verstonden elkaar zonder woorden. Maar na een paar maanden blijkt ‘wat eten we vanavond?’ een vraag met diepere ladingen. En als er gekookt wordt, is het altijd iets waar één van de twee ‘geen trek in heeft’ en een stevige discussie over het eten volgt. Elk avondmaal verandert langzaam in een strategisch steekspel, compleet met onderlinge suggesties en verbannen ingrediënten. Communicatie krijgt een nieuwe dimensie: je leert de onderliggende hints en stille irritaties lezen bij elke opmerking. De echte uitdaging van het huwelijk is niet elkaar beter begrijpen, maar bedenken wie aan de beurt is om de vaatwasser uit te ruimen zonder een discussie van een half uur. In het begin dachten jullie elkaar te begrijpen zonder woorden – een blik was genoeg. Maar hoe langer je getrouwd bent, hoe ingewikkelder de boodschappenlijst wordt. Communicatie verandert, oftewel, het stopt simpelweg.

Natuurlijk, je huwelijk is niet alleen maar werk en wc-rollen. Nee, jullie krijgen er gratis elkaars familie bij die een rol gaan spelen bij de communicatie. Want wat is een huwelijk zonder een jaarlijkse discussie over wie de vakantie mag bepalen? Elk familie-uitje voelt alsof het gepland is door een undercover agent die wil testen of je mentaal stabiel blijft.

Liefde is misschien onbetaalbaar, maar gezamenlijke bankrekeningen zijn dat absoluut niet. Het geld dat je ooit onbezorgd uitgaf, wordt nu onder een vergrootglas gelegd. Je partner spot altijd die ene online aankoop, en het woord ‘verrassing’ op het bankafschrift wordt met achterdocht bekeken. ‘Laten we sparen’, zeg je met enige hoop, waarna je prompt ontdekt dat financiële compromissen ook een soort huwelijkstest zijn – eentje waar het trouwboekje je niets over leert. Zuchtend realiseer je je dat ‘in rijkdom en armoede’ wel heel tastbaar wordt na vijf keer thuisbezorgd in één week.

Liefde komt met minstens drie stressvolle gesprekken per maand over vaak onbenulligheden. Want eerlijk is eerlijk, geld is zo’n beetje de derde persoon in je huwelijk. En met wat pech praat die meer dan je partner. De gezamenlijke uitgaven worden een mijnenveld; elke aankoop is potentieel verdacht. Want wie heeft in vredesnaam €12,50 uitgegeven aan ‘persoonlijke verzorging’ bij de drogist? Want wat is nu persoonlijke verzorging? Blijkt het toch met wel of geen kinderwens te maken. Dan weet je zeker de communicatie viert hoogtij of anders de eerste echte ruzie. Gelukkig zijn de schoonouders er niet bij!

De eerste maanden huwelijk leefde je in een soort roes. Maar tegen de tijd dat je de kaarsjes niet meer aansteekt voor elke maaltijd, begin je te zien wat het huwelijk écht is: een survival-training met lichte romantische trekjes. Het is niet de prachtige dans van twee zielen, maar meer de wals van: Schat, waar ligt de oplader? en Heb jij mijn sleutel gezien? Het trouwboekje had best wat overlevingsgidsen mogen bevatten, zoals Zo overleef je het snurken van je partner of Hoe herwin je je geduld bij het vijfde gemorste kopje koffie op het tapijt.

Na een aantal jaren huwelijksavontuur kijk je samen terug op het trouwboekje, dat je in de kast vond terwijl je eigenlijk naar de handleiding van de vaatwasser zocht. Je bladert door de handtekeningen en voelt de nostalgie, of misschien eerder een vage verbazing. Dit was vroeger een hele ceremonie, zeg je, terwijl je partner in slaap is gevallen op de bank. Het huwelijk is inmiddels de stille kunst van samenwonen en wederzijdse tolerantie geworden, een parcours met humor als lijm en een beetje sarcasme als finishing touch. Het huwelijk blijkt geen roze sprookje, maar een ingewikkelde mix van compromis, geduld, en een flinke portie humor om de klusjes, bonnen en vergeten afspraken te doorstaan. Want in tegenstelling tot wat ze je op de trouwdag vertelden, gaat het huwelijk vooral over het delen van kleine irritaties en onverwachte lachmomenten, niet over eeuwige perfectie.

Zo blijft het trouwboekje een symbool van liefde, of een herinnering aan de naïeve idealen waarmee we ooit begonnen. Niet zozeer omdat het eeuwige liefde vertegenwoordigt, maar omdat het net als je huwelijk vooral een onuitgesproken avontuur is. Want laten we eerlijk zijn: je hebt geen zegels nodig of kortingsbonnen om te weten dat liefde – zoals het echte leven – vooral een groot avontuur is vol onverwachte omwegen, slimme compromissen, en genoeg lachmomenten om je door de kleine ergernissen heen te slepen. Je kunt nergens korting krijgen, geen spaarpunten verzamelen en geen promotie verdienen, maar ergens – tussen de oneindige afwasbeurten, vergeten schoonfamilie-bezoekjes, en de mysterieuze sok die nooit meer een paar vindt – weet je dat er iets magisch is. Het is geen sprookje, maar een kroniek vol fouten, gemiste kansen, en heerlijke imperfecties. Het is de enige echte komedie, geschreven met liefde en een flinke dosis sarcasme. Schat, weet jij waar het trouwboekje ligt en… wat doen we er mee als we gaan scheiden? Dat is alleen al een verhaal op zich… Maar gelukkig is het elk jaar weer 14 februari: Valentijnsdag!

Ugchelen, februari 2025
John de Jager
info@wandelgroephetkristal.nl