Het gemak dien de mens, ook in de keuken, dacht het niet!
Als je tegenwoordig niet minstens vijf slimme apparaten op je aanrecht hebt staan, tel je blijkbaar niet meer mee. Want wat is een simpele kookplaat nou nog waard als je een oven kunt hebben die via wifi werkt en de favoriete recepten voor je bedenkt? Vroeger noemden we dat gewoon ‘zelf nadenken’. Maar nee, nu schijn je pas écht hip te zijn als je keuken lijkt op een showroom van NASA.
Neem nou die zogenaamde ‘slimme’ oven. O ja, hij kan alles. Zelfs bellen, sms’en. Voor iedereen die denkt dat een oven met een app handig is: waarom zou ik mijn oven op afstand moeten bedienen? Wat dacht je van de ouderwetse wachten tot je thuis bent voordat je hem aanzet? Maar goed, als je altijd al het gevoel had dat je je oven moest kunnen besturen vanaf de supermarkt, dan is dit je moment.
O, jawel, die heeft zichzelf opnieuw uitgevonden. Nu ook ‘zelfreinigend’. Mooi verhaal, maar daar trap ik niet in. De eerste keer dat ik het hoorde dacht ik dat ik nu eindelijk niet meer de resten eruit hoefde te peuteren. En wat blijkt? Dat zelfreinigend betekent gewoon dat-ie een beetje stoom blaast. En wie haalt de resten eruit? Juist. Zoals altijd. Maar het klinkt natuurlijk prachtig. Zelfreinigend, alsof we niet weten dat het uiteindelijk toch weer neerkomt op wroeten met een tandenstoker tussen de roosters.
Dan heb ik ook nog die koelkast met camera, zogenaamd om te zien wat er op is. Maar elke keer als ik de deur open, knippert dat lampje alsof er een foto wordt gemaakt. Voor de grap steek ik mijn hoofd erin en glimlach breed. Ik vraag me stiekem af wie er een hele serie foto’s van mij in de koelkast krijgt. Moderne fratsen. O ja, de koelkast besteld zelf nieuwe voorraad en het wordt thuis gebracht. Moet je wel net thuis zijn, want het komt niet vanzelf in de koelkast of diepvries.
Nieuwe manieren van koken
De airfryer; het apparaat dat belooft dat je friet kunt eten zonder vet én zonder schuldgevoel. Je gooit een handje frietjes in het mandje, stelt ‘m in op 200 graden en wacht op krokante perfectie. Het resultaat? Luchtig gebakken teleurstelling. Na googelen ontdek je dat je tóch olie moet toevoegen. Dus… frituren, maar dan langzaam? Prima. Je probeert alles: kip, groenten, zelfs cake. Want wie wil nou geen cake uit een heteluchtfriteuse?
Ooit gedacht dat je met hete lucht een krokante kip kunt bereiden? Nou, de airfryer heeft deze droom werkelijkheid gemaakt. Ouderen kunnen nu gewoonweg hun eten in dit magische doosje stoppen en wachten tot de lucht haar werk doet. Lukt het niet, dan ligt het aan de kip, toch ’n soepkip.
Toch is niet alles rozengeur en maneschijn in de wereld van de airfryer. Sommige ouderen hebben ontdekt dat het apparaat niet al hun problemen kan oplossen. Zo blijken zelfredzaamheid en de strijd tegen eenzaamheid toch net iets meer te vereisen dan een hete luchtoven. Maar ach, een knapperig kippetje kan toch wel wat troost bieden in moeilijke tijden. De airfryer heeft niet alleen de kookgewoontes veranderd, maar ook het sociale leven van ouderen volledig getransformeerd. Waar men vroeger samenkwam voor een potje bingo, win tupperware-avondje of een kopje thee, organiseert men nu ‘airfry-avonden’. Zelfbedrog heeft nog nooit zo lekker geklonken.
Dan de magnetron; ik dacht dat het een simpele oven was, gelukkig iets eenvoudigs. Mooi niet, want toen ik er een pan soep in probeerde op te warmen, begon het apparaat te borrelen en te sissen alsof ik een vulkaan had gemaakt. Stond ik daar, met een lepel in de aanslag, geen idee wat ik eigenlijk aan het doen was.
Ja, ik heb ook weleens gehoord van sous-vide. Een zakje eten dat je urenlang in een pan water laat drijven, als een soort spa-dagje voor je avondeten. Misschien leuk als je een dag hebt waarop je écht niks beters te doen hebt, maar ik sta toch niet urenlang naar een zakje zalm te staren, dank je wel. Vroeger noemden we dat gewoon ‘eten klaarmaken’ en deden we het in een pan en weet je wat? Het was prima. Lekker zelfs. Tegenwoordig duurt alles twee keer zo lang.
En als al die apparaten je niet genoeg opzadelen met werk, hebben we natuurlijk ook nog de spraakgestuurde blender die álles kan, behalve stil zijn. Ik roep enthousiast: Blender, start! maar het ding blijft koppig stil. Na een paar keer roepen, harder en duidelijker, krijg ik door dat ik moet schreeuwen om enige reactie te krijgen. Net als ik mijn geduld verlies en mijn stem verheft, komt de buurvrouw binnen, drukt het stekkertje erin, en hoppa, de blender begint te draaien alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Ik kijk haar aan, hoofdschuddend, en mopper dat dit ding vast alleen naar vrouwen luistert. Jawel, tegenwoordig moet je smoothie-blender weten wat je wilt drinken. Het idee is natuurlijk dat die blender je gezondheid voorspelt en je precies de juiste vitamines geeft, maar wie houdt wie hier voor de gek? Je moet alsnog zelf al die ingrediënten, als je ze al in huis hebt, erin gooien, en uiteindelijk rolt er iets uit waar je geen touw aan vast kunt knopen. Groene smoothies, paarse smoothies, noem het maar op, alles behalve een fatsoenlijk glas sap.
De robotstofzuiger
In de keuken heb ik nu ook een robotstofzuiger, het wordt mijn nieuwe keukenhulp. Ik zet ‘m neer, wijs naar een wortel op de grond en zeg: Pak die wortel! Maar nee, het ding draait rustig rondjes alsof er niets aan de hand is. Kom op dan, pak hem maar! roep ik nog wat harder. Weer niks, gaat gewoon verder in de keuken, gooit het voerbakje van de kat om en zuigt alles op, ook de kat bijna. Zorgt zo dus voor zijn eigen werk! Na een paar keer proberen geef ik het op, leeg, moest opgeladen worden, maar hoe gaat dat dan; weer een snoetje met een stekkertje. Ik brom dat moderne apparaten tegenwoordig alleen nog werken als je kunt programmeren. Wie bedenkt zulke apparaten toch allemaal. Je reinste flauwekul, geldklopperij. Moet je nog met een pasje betalen ook…, digitale wereld, schei toch uit!
Ugchelen, april 2025
John de Jager
info@wandelgroephetkristal.nl